Forexda Trendlar va savdo rejasi
Salom, aziz Forex ixlosmandlari! Bugun siz bilan “Forexda Trendlarni aniqlash va savdo rejasini tuzish” mavzusida batafsil suhbatlashmoqchiman. Men ko‘p yillik tajribaga ega Forex treyderi sifatida, savdo psixologiyasi va bozor xulq-atvoridagi turli omillarni o‘rganib, aniq strategiyalar ishlab chiqish tajribamni siz bilan baham ko‘rmoqchiman. Maqsadim – sizga nafaqat trendlarni aniqlash bo‘yicha nazariy bilimlarni, balki amaliy ko‘nikmalar va savdo rejasini tuzish bo‘yicha foydali maslahatlarni ham yetkazishdir.
Forexda Trendlarni Aniqlash va Savdo Rejasini Tuzish
Forex bozorida trendlarni tushunish, ularni aniqlash strategiyalari, savdo rejasini tuzish bosqichlari va risklarni boshqarish usullari haqida mukammal ma’lumotga ega bo‘lasiz. Albatta, Forex bozorida barqaror muvaffaqiyatga erishish uchun nazariy bilim kifoya qilmaydi, balki amaliy tajribani bu bilimlar bilan uyg‘unlashtirish lozim. Shuning uchun maqola davomida real misollar, ko‘p yillik tajribam va shaxsiy kuzatuvlarim asosida berilgan tavsiyalar bilan tanishib chiqishingiz mumkin bo‘ladi.
Shuningdek, maqola oxirlarida sizni Forex Club sayti yoki Libertex mobil ilovasi orqali ro‘yxatdan o‘tib, o‘zingizni sinab ko‘rishga chorlash istagim bor. Aynan hozirgi davrda omadsiz va pessimistlar ham Forex bozorida o‘ziga munosib o‘rin topishi mumkinligiga ishonaman. To‘g‘ri yondashuv, puxta savdo rejasi hamda sabr-toqat bilan hatto ko‘p marta omadsizlikka uchragan shaxslar ham barqaror daromadga erishishi mumkin. Bozordagi imkoniyatlar cheksiz, eng muhimi – ularni to‘g‘ri ko‘ra bilishdir.
Forex Kirish
Forex (Foreign Exchange) bozori – dunyodagi eng yirik va likvid bozorlardan biri. Bu yerda har kuni trillionlab dollar hajmdagi operatsiyalar amalga oshiriladi. Jahon bo‘ylab banklar, moliyaviy institutlar, brokerlar hamda yakka tartibdagi treyderlar valyuta juftliklarida savdo qilish orqali foyda olishga harakat qiladilar. Forex bozorining asosiy xususiyati – u 24 soat davomida, haftaning besh kuni ishlaydi. Natijada treyderlar va investorlar turli vaqtlarda dag‘al (volatile) yoki sokin (quiet) bozor sharoitidan foydalanishlari mumkin bo‘ladi.
Bozorda trendni aniqlash – siker-kalit. Chunki trend haqidagi tushunchaga ega bo‘lgan treyder o‘z pozitsiyasini trendga qarshi emas, balki trendga mos ravishda ochishga intiladi. Bu esa xavf darajasini pasaytirish hamda foydani maksimal darajada olishga xizmat qiladi. Albatta, trend har doim ham to‘g‘ri chiziq kabi harakat qilmaydi; ba’zida bozor chayqov (shakeout) yoki korreksiyalar orqali treyderni chalg‘itishi mumkin. Bunday paytlarda aniq tahlil, puxta strategiya va hissiyotlarni nazorat qilish juda muhimdir.
Ushbu maqolada trendni aniqlash uchun kerakli nazariy asoslar, texnik va fundamental tahlil usullari, shuningdek, puxta savdo rejasini yaratish bo‘yicha keng qamrovli ma’lumot beriladi. Mening ko‘p yillik tajribamni inobatga olgan holda, maqolada sizga haqiqiy bozor sharoitida amalda sinab ko‘rish uchun qo‘l keladigan keltirilgan misollarni taqdim etaman.
Forex Bozorida Trend Tushunchasi
Trend Nima?
“Trend” deganda, bozor narxining ma’lum yo‘nalishda davomli harakati tushuniladi. Agar narx uzoq vaqt davomida nisbatan bir yo‘nalishda siljiy boshlasa, buni “trend” deb ataymiz. Trendni aniqlash bozor tahlilining muhim jihati hisoblanadi; chunki savdoni muvaffaqiyatli tashkil etishning kaliti aynan shu jarayon bilan uzviy bog‘liq.
Treyderlar orasida mashhur ibora bor: “Trendni do‘stingiz deb biling” (ingliz tilida “Trend is your friend”). Buning ma’nosi – bozor harakati bilan “kurashmasdan”, uning orqasiga ergashish foydaliroq. Misol uchun, agar bozor o‘sish trendida bo‘lsa, odatda uzun (buy) pozitsiyalar ochish yaxshiroq bo‘ladi. Pasayish trendida esa aksincha, qisqa (sell) pozitsiyalar ochish foyda keltirishi mumkin.
Trend va Bozor Psixologiyasi
Trend– bu nafaqat grafikda ko‘rgan chiziqlaringiz, balki bozor ishtirokchilarining psixologik reaksiyasidir. Masalan, kuchli o‘sish trendida treyderlar “bozor yana ham balandroq narxlarga intila boshlaydi”, degan ishonch bilan bozorga kirishni davom ettiradilar. Shu tariqa, talab (buy orders) o‘sishi sabab narx ham o‘sishda davom etadi. Aksincha, pasayish trendi davrida ko‘plab investorlar “bozor yana qulaydi” degan xavotir bilan aktivlarini sotishni davom ettirib, taklif (sell orders) oshishiga sabab bo‘ladilar.
Psixologik jihatdan trendni erta bosqichda sezish – eng foydali usullardan biri. Ammo ayni shu jarayon eng qiyin vazifalardan ham hisoblanadi. Bozor allaqachon ancha masofa bosib o‘tib bo‘lganidan keyin trendga qo‘shilish ham mumkin, lekin bu payt risk-reward nisbati biroz zaiflashadi.
Trend Turlari va Ular Bilan Ishlash
O'sish (Bullish) Trendi
O‘sish trendida narx «Higher Highs» (oldingi eng yuqori nuqtadan balandroq) va «Higher Lows» (oldingi eng past nuqtadan balandroq) shakllantirib boradi. Bunda savdo qilish uchun asosiy yo‘nalish – buy, ya’ni bozorni sotib olish. Bullish trend odatda iqtisodiy o‘sish, ijobiy fundamental ma’lumotlar, siyosiy barqarorlik va boshqa pozitiv omillar sababli kuzatiladi.
O‘sish trendida treyderlar:
- Trend chiziqlarini chizish orqali dastlabki vaziyatni baholaydilar.
- Har safar narx trend chizig‘idan pastga yaqinlashgani yoki kichik pasayishdan keyin tiklanish boshlangani paytdan foydalangan holda buy pozitsiya ochadilar.
- Maqsadli darajalar (take-profit) va xavfsizlik tormozi (stop-loss) belgilab, riskni boshqarib boradilar.
Pasayish (Bearish) Trendi
Pasayish trendida narx «Lower Highs» (oldingi eng yuqori nuqtadan pastroq) va «Lower Lows» (oldingi eng past nuqtadan pastroq) shakllantirib boradi. Bunda savdo qilish uchun asosiy yo‘nalish – sell, ya’ni bozorni sotish. Bearish trend, odatda, iqtisodiy inqiroz, siyosiy beqarorlik yoki salbiy fundamental yangiliklar natijasida yuzaga keladi.
Pasayish trendida treyderlar:
- Trend chiziqlarini yuqoridan pastga qarab tekshirishadi, narx har qanday koreksiyadan (qisqa muddatli ko‘tarilishdan) keyin davomiy pasayishini kutishadi.
- Sell pozitsiyalarini ochishdan oldin bozorning kattaroq pasayish impulsini tasdiqlovchi texnik signallarga (masalan, yorilib chiqish – break out) e’tibor berishadi.
- Risk-boshqaruv usullarini qo‘llab, stop-lossni yuqori darajaga yaqin, take-profitni esa quyiroq darajalarga yagona reja asosida o‘rnatishadi.
Yassi (Ranging) Bozorlar
Bozor har doim ham o‘sish yoki pasayish trendida bo‘lmaydi. Ba’zan narx ma’lum bir diapazonda sakrab turadi, ya’ni diapazon ichida harakatlanadi – bunday holat “rang” (range) yoki “konsolidatsiya” holati deb ataladi. Bunda treyderlar jiddiy bir impulsni (yorilib chiqish – breakout) kutishadi. Yassi bozor sharoitida trend yo‘q, lekin narx yuqori diapazonda qarshilik (resistance) va past diapazonda qo‘llab-quvvatlash (support) chiziqlari orasida harakatlanadi. Ba’zi savdo strategiyalari aynan diapazon ichida sotish va sotib olish amaliyotlariga qaratilgan bo‘ladi, masalan, qo‘llab-quvvatlash chizig‘iga yaqin joyda sotib olish va qarshilik chizig‘iga yaqin joyda sotish.
Trend Chiziqlari va Texnik Indikatorlar
Trend Chiziqlari: Support va Resistance
Support (qo‘llab-quvvatlash) – bozor narxi pasaygandan so‘ng o‘zini ushlab qolishi kutiladigan daraja. Resistance (qarshilik) esa – bozor narxi o‘sgandan so‘ng undan ortishga qiynalayotgan daraja. Har ikki tushunchani trend chiziqlarini chizish orqali aniqroq ko‘rib chiqish mumkin.
- Support chizig‘i odatda ketma-ket ikki yoki uchta “lowest low” (eng past nuqta) ni tutashtirish orqali hosil qilinadi.
- Resistance chizig‘i esa ketma-ket ikki yoki uchta “highest high” (eng yuqori nuqta) ni tutashtirish orqali hosil qilinadi.
Ushbu chiziqlar qanchalik ko‘p sinovdan o‘tsa (ya’ni narx shu chiziq yaqinida ko‘p marta to‘xtab yoki qaytib tursa), ular shunchalik kuchli hisoblanadi. Support chizig‘i buzilsa (narx pastga yorib chiqsa), endi u resistance vazifasini bajarishi mumkin, va aksincha.
Mashhur Indikatorlar va Ular Orqali Trendni Aniqlash
Trendni aniqlash uchun qo‘llaniladigan eng mashhur indikatorlar quyidagilardir:
- Moving Average (MA) – Bozor narxining o‘rtacha qiymatini vaqt o‘tishi bilan ko‘rsatadi. Agar narx MA dan yuqori bo‘lsa, bu o‘sish trendiga ishora qilishi mumkin. Agar narx MA dan past bo‘lsa, pasayish trendiga ishora qilishi yoki bozor diapazon ichida ekanini bildirishi mumkin.
- MACD (Moving Average Convergence Divergence) – Ikki turli MA o‘rtasidagi o‘zaro farqdan tashkil topadi. “Signal line” va “MACD line” kesishmalari trendning o‘zgarishi haqida xulosa qilish imkonini beradi.
- RSI (Relative Strength Index) – Bozorning haddan tashqari sotib olingan (overbought) yoki sotilgan (oversold) holatini aniqlashga yordam beradi. Trend aniqlashda RSI ning 50 darajadan yuqori yoki past bo‘lishi muhim signallardan biri hisoblanadi.
- Bollinger Bands – Narxning o‘rtacha darajadan chetga chiqish miqdorini ko‘rsatadi. Bu orqali narx volatil ekanini, o‘sish yoki pasayish trendi davom etayotganini, yoki bozor yassi diapazonda ekanini tushunish mumkin.
To‘g‘ri indikator tanlash va ularni to‘g‘ri talqin qilish – bu treyderning shaxsiy tajribasi, savdo uslubi va bozorni kuzatuv mahoratiga bog‘liq.
Fundamental Tahlil: Trendga Ta’sir Qiluvchi Omillar
Texnik tahlil bilan bir qatorda fundamental omillarni ham e’tibordan chetda qoldirmaslik kerak. Chunki trend harakati ko‘pincha fundamental voqealar ta’sirida shakllanadi yoki o‘zgaradi. Misol uchun:
- Markaziy banklarning foiz stavkalariga oid qarorlari (Federal Reserve, ECB, BoE, va h.k.).
- Inflyatsiya ko‘rsatkichi (CPI, PPI).
- Ishsizlik darajasi, Ish o‘rinlarining o‘sishi (NFP – Nonfarm Payrolls).
- Siyosiy voqealar (saylovlar, referendumlar, urush xavfi).
Agar fundamental ma’lumotlar ijobiy bo‘lsa, valyuta kuchayishi yoki indekslar o‘sishi mumkin, bu esa o‘sish trendini yaratuvchi omil bo‘lib xizmat qiladi. Aksincha, salbiy ma’lumotlar pasayish trendini kuchaytirishi ehtimoli yuqori. Shuning uchun treyder fundamental voqealar taqvimidan xabardor bo‘lib, risiko kuchli kunlarda alohida ehtiyotkorlik bilan harakat qilishi lozim.
Candlestick Tahlili va Grafik Figurilar
Candlestick Asoslari
Candlestick – bozorga oid asosiy grafiklardan biri bo‘lib, treyderlar uchun eng ko‘p ma’lumotni bildiruvchi shakl hisoblanadi. Bir dona shamdonda quyidagi ma’lumotlar mujassam bo‘ladi:
- Open (ochilish) narxi
- Close (yopilish) narxi
- High (eng yuqori) narxi
- Low (eng past) narxi
Candlestick rangi ko‘pincha bozorning qancha masofada o‘sgan yoki pasayganini ko‘rsatadi. Yashil yoki oq shamdon o‘sish harakatini, qizil yoki qora shamdon esa pasayish harakatini o‘zida aks ettiradi.
Misollar Orqali Candlestickni O‘rganish
- Hammer: Past soya (tail) uzun, lekin yuqori soya deyarli yo‘q. Bu pasayishdan keyin bozor special belgi (hammer) chiqarib, yana o‘sish trendiga intilayotganidan darak beradi.
- Shooting Star: Hammerning aksi – yuqori soya uzun, past soya deyarli yo‘q. Bu o‘sish trendi oxirida paydo bo‘lib, bozor pasayish ehtimolini ko‘rsatadi.
- Doji: Ochilish va yopilish narxi deyarli bir xil chiziqqa to‘g‘ri kelsa. Bu bozor noaniqlik holatidadir. Doji, odatda, trend o‘zgarishi yoki kuchlanish holatini bildirishi mumkin.
O‘zingiz savdo qilayotgan valyuta juftligida candlestick shakllarini doimiy ravishda kuzatib borish, trendni aniqlash yoki trend o‘zgarishini erta bosqichda ko‘rish imkonini beradi.
Omadsiz va Pessimistlar Uchun Motivatsion Qism
Ba’zi treyderlar bir necha bor omadsizlikka uchragandan keyin “Forex – bu faqat boylar yoki omadli insonlar uchun!” deb o‘ylashadi. Aslida esa, intizomli yondashuv, puxta reja, risklarni to‘g‘ri boshqarish va tinimsiz o‘qib-o‘rganish – eng asosiy omillardır. Men o‘z tajribamda juda ko‘p marta xatolarga yo‘l qo‘yganman, ammo savdo daftarcham (trade journal) va tahlillary bilan xatolarni o‘rgangan holda, keyingi gal aniqroq strategiya tuzganman.
Hech qachon esdan chiqarmaslik kerak:
- Xatolar – boy tajriba manbai. Har bir mag‘lubiyat bu keyingi istiqbolli muvaffaqiyat sari yana bir qadamdir.
- Bozor – bu sinov maydoni. Bozor sizdan sabr talab qiladi. Tez foyda ketidan quvish – eng katta illat. O‘rtacha, hech bo‘lmaganda 1-2 yil g‘ayrat bilan o‘rganmasdan turib barqaror foyda olish juda qiyin.
- Emotsiyalar – dushman yoki do‘st. Agar siz xavotir, qo‘rquv, shoshqinlik yoki ishonchsizlikni to‘g‘ri yo‘naltira olmasangiz, Forex bozorida uzoq yashay olmaysiz.
Undan tashqari, kamtarona boshlang. Ko‘p yillik tajribamdan bilamanki, kichik depozit bilan ham o‘rganish va foyda olish mumkin. Eng muhimi, albatta, o‘zingizga mos broker, sifatli tahlil vositalari va ishonchli savdo rejasi bo‘lishi zarur.
Savdo Rejasini Tuzish Bosqichlari
Yaxshi savdo rejasi – kelajakdagi savdolaringiz uchun yo‘l xaritasi. Rejasiz savdo qilish – kutilmagan xavflarga, keraksiz yo‘qotishlarga olib kelishi mumkin. Keling, bosqichma-bosqich tahlil qilamiz.
Maqsadni Aniqlash
Eng avvalo, savdo orqali qanday maqsadga erishmoqchisiz? Misol uchun, aylik ma’lum miqdorda foyda olish, depozitni ma’lum foizda ko‘paytirish, yoki bozorni chuqur o‘rganish maqsadi bo‘lishi mumkin. Maqsad qanchalik aniq, o‘lchanadigan va real bo‘lsa, strategiyangiz ham shunchalik samarali tuziladi.
Risk-Reward Nisbatini Boshqarish
Bir savdoda qancha yo‘qotishni ko‘zga ilasiz? 1%? 2%? Bu eng asosiy savollardan biri. Masalan, treyderlar orasida eng mashhur formulalardan biri – 1:3 risk-reward nisbatidir. Ya’ni, siz xatar qilayotgan summadan 3 baravar ko‘proq foyda olishni maqsad qilasiz. Agar savdo natijasi muvaffaqiyatli bo‘lsa, foyda zararlarni qoplashi va depozitingizni oshirishga yordam beradi.
Pozitsiya Hajmini Belgilash
Pozitsiya hajmi – judayam muhim tushuncha. Agar sizda 1000 dollar depozit bo‘lsa, buni birdaniga bitta pozitsiyaga tikish ehtiyotsizlikdir. Men tavsiya qilgan bo‘lardimki, har bir savdo uchun depozitning 1-2% dan ortiq risk qilmaslik kerak. Shunda uch-to‘rtta ketma-ket omadsiz savdo bo‘lsa ham, depozitingizni butunlay yo‘qotib qo‘yishdan saqlanasiz.
Kirish va Chiqish Nuqtalarini Aniqlash
Kirish (entry) nuqtasi – bozorni kuzatish, texnik va fundamental tahlil, indikatorlar signali, candlestick shakli va h.k. asosida belgilanadi. Har bir kirish uchun oldindan chiqish (exit) strategiyangiz bo‘lishi kerak. Narx ma’lum darajaga yetganda foyda olishni rejalashtirasiz yoki narx ma’lum darajadan pastga tushganda ziyonni cheklash uchun stop-loss ishga tushadi.
Steyk-Xoll (Stop-Loss) va Teik-Profit (Take-Profit)
- Stop-Loss – bu siz kutgan vaziyat ro‘y bermasa, qancha zarar evaziga savdodan chiqishingizni belgilaydi. Bu – asablaringizni, va eng muhimi, kapitalingizni asrashning asosiy mexanizmi.
- Take-Profit – kutilgan foyda darajasiga yetganda savdoni yopishni belgilaydi. Ba’zida bozor yana ham yuqoriroq yoki pastroqqa keta boshlaydi, ammo oldindan tuzilgan reja muhim. Haddan tashqari ochko‘zlik (greed) va bozorni “aldashga” urinish – omadsizlikka tezroq olib keladi.
Savdo hisobini Yuritish
Savdo jurnali (trading journal) – treyderning eng yaxshi do‘sti. Immobil mulk yoki boshqa biznesda bo‘lgani kabi, siz ham o‘z treyding faoliyatingizni bartaraf qilinishi lozim bo‘lgan xatolar, o‘rganilishi kerak bo‘lgan muvaffaqiyatli usullar, takomillashtirish kerak bo‘lgan metodlar nuqtayi nazaridan muntazam tahlil qilishingiz lozim.
- Har bir savdo haqida yozib boring: qachon, nima uchun, qanday kirish va chiqish nuqtalaridan foydalandiz, resultat qanday bo‘ldi – foyda yoki zarar, fundamental ma’lumotlar, psixologik holatingiz, va hokazo.
- Oy oxirida yoki hafta oxirida bu qaydlarni qayta ko‘rib chiqing, xatolar va yutuqlarni tahlil qiling. Keyingi oylik yoki haftalik savdo rejangizni shunga qarab optimallashtiring.
Ko‘p Yillik Tajribaga Ega Forex Treyderining Shaxsiy Maslahatlari
Shaxsiy Xatolarimdan Olingan Saboqlar
- Katta xavf (Lot) bilan savdo qilish: Boshlang‘ich davrda men juda katta lot bilan kirib, bozor beklashlarimga zid harakat qilganida depozitimning katta qismini boy berardim. O‘rta muddatda esa kichik lotlar bilan savdo qilganim foyda keltirgan.
- Stop-Loss qo‘ymaslik: Ba’zan “bozor men tomonga qaytadi” deb o‘ylab, stop-loss qo‘ymagan vaqtlarim bo‘lgan. Natijada zarar kengayib, o‘zimni shunchaki bozor o‘yinchisidek his qilganman. Keyin bilsam, to‘g‘ri “stop-loss” – bu sizning hayot sug‘urtangiz.
- Shoshqaloqlik va his-hayajonga berilish: “Tezroq xohlash” – treyderlarning eng katta xatolaridan. Men ham ba’zida ehtiyotsiz kirish yoki chiqish qarorlari bilan yutqazganman. Zamonaviy savdo psixologiyasi bo‘yicha kitob o‘qish, yaxshi ustozlardan saboq olish – sizni bunday xatolardan xalos etishi mumkin.
Bozor Psixologiyasi: Hissiyotlarni Boshqarish
Foiz stavkalari, indikatorlar, trend chiziqlari – bularning barchasi muhim. Lekin, agar siz emotsional bo‘lib, vaziyatga ehtiyotsiz yondashsangiz, o‘sha yaxshi tahlil ham foyda bermaydi. Shuning uchun:
- Har bir savdo oldidan rejangizni tekshiring.
- Savdoga kirishdan avval his-tuyg‘ularingizni sinchiklab o‘rganing: xavotir, vahima, ehtiros – bular sizning do‘stingiz emas.
- Agar hissiyotlarni boshqarish qiyin bo‘lsa, kichik lotlar bilan savdo qiling yoki demo hisobda malaka oshiring.
Forex Club yoki Libertex Mobil Ilovasida Ro‘yxatdan O‘tish
Bozorda ishtirok etish uchun avvalo brokerlik kompaniyasidan hisob raqamini ochishingiz lozim. Eng qulay usullardan biri – Forex Club sayti yoki Libertex mobil ilovasidan foydalanishdir. Forex Club sizga qulay platformalar, chuqur tahlil instrumentlari va bonus dasturlari taklif qiladi. Libertex ilovasi esa juda user-friendly, mobil qurilma orqali tezkor savdo qilish imkonini yaratadi.
Siz Forex Club saytiga kirish yoki Libertex mobil ilovasini yuklab olish uchun kirish havolasini bosishingiz kerak. Bu havola orqali rasmiy saytda ro‘yxatdan o‘tasiz, kerakli ma’lumotlarni kiritasiz va shundan so‘ng bir necha daqiqa ichida savdo hisobingiz tayyor bo‘ladi.
Ro‘yxatdan o‘tish jarayoni murakkab emas, lekin shaxsiy ma’lumotlaringizni, elektron pochtangizni va ba’zan kimligingizni tasdiqlovchi hujjatlar (KYC) talab qilinishi mumkin. Bu – mablag‘laringiz xavfsizligini ta’minlash, shuningdek, regulator talablariga mos ravishda ishlash uchun muhimdir.
Savdo Strategiyalari Misollari
Quyida turli usul, maqsad va vaqt oralig‘iga ega bo‘lgan uchta mashhur strategiya haqida qisqa ma’lumotga ega bo‘lasiz. Har biri turli xilligi bilan ajralib turadi va shaxsiy savdo uslubingizga mos kelishi yoki kelmasligi mumkin.
Skalping Strategiyasi
- Maqsad: Juda qisqa muddat ichida kichik narx farqlaridan foyda olish.
- Foydalaniladigan vaqt oralig‘i: 1 daqiqa, 5 daqiqa (M1, M5).
- Afzalliklar: Tez foyda keltirish ehtimoli bor. Adrenalinni xush ko‘ruvchilarga yoqadi.
- Kamchiliklar: Katta emotsional bosim, spread va komissiyalarni inobatga olish kerak.
Skalperlar odatda yuqori likvid valyuta juftliklarini (EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY kabi) tanlashadi. Ularda spread nisbatan kichikroq bo‘ladi. Bir vaqtning o‘zida bir nechta o‘ta qisqa muddatli pozitsiyalar ochib-yopishi mumkin. Chidamli asab va soniyalarni hisoblash, buyruqlarga tezkorlik bilan amal qilish – skalper uchun zarur xususiyatlar.
Sving (Swing) Savdo Strategiyasi
- Maqsad: Bir necha kun yoki hafta davomida bozordagi trend harakatidan foyda olish.
- Foydalaniladigan vaqt oralig‘i: 4 soat (H4), 1 kun (D1).
- Afzalliklar: Kamroq stress, bozorni chuqur tahlil qilish uchun vaqt kifoya.
- Kamchiliklar: Bozor kutilmaganda qarama-qarshi yo‘nalishga o‘zgarishi mumkin, stop-loss esa o‘rtacha keng bo‘ladi.
Swing treyderlar trendni aniqlash, eng maqbul kirish nuqtasini topish va narejada bir necha kunlab yoki haftalab savdoni ushlab turish orqali foyda olishni ko‘zlaydilar. Bozor korreksiyalari yoki trend ichidagi kichik harakatlardan foydalanish ham ularga xos.
Deytreyding Strategiyasi
- Maqsad: Kun ichida bitta yoki bir nechta savdoni amalga oshirib, kun oxirida pozitsiyalarni yopish.
- Foydalaniladigan vaqt oralig‘i: 15 daqiqa, 30 daqiqa, 1 soat (M15, M30, H1).
- Afzalliklar: Kun oxiriga kelib, ochiq pozitsiyalarni yopish orqali kechasi kuchli narx siljishlari xavfini kamaytirasiz.
- Kamchiliklar: Har kuni bozorni sinchiklab kuzatish va tezkor qarorlar qabul qilishga tayyor bo‘lish lozim.
Daytraderlar bozor oshishi yoki pasayishidan qat’i nazar, kun ichida kelib chiqqan signallarni tahlil qiladilar. Kunni yotishdan oldin “pozitsiyalarni tozalab” (kunlik savdoni to‘liq yakunlab) chiqqan bo‘lishadi.
Xulosa
Forex – bu yuksak darajadagi risk va shunchalik jozibali daromad potensialiga ega bozor. Trendlarni aniqlash, savdo rejasini puxta ishlab chiqish, hissiyotlarni boshqarish va tinimsiz tajriba orttirish – barcha treyderlar uchun muhim jarayonlardir. Ko‘p yillardan beri shu sohada faoliyat yuritib kelayotganim bois, trendlarni tushunish va to‘g‘ri tahlil qilishning bebaholigiga bot-bot amin bo‘lganman. Qanday savdo uslubini tanlamang, birinchi galda riskni minimallashtirishga harakat qiling, sabr-toqatli bo‘ling va birikma (discipline + knowledge + practice) formulasi asosida harakat qiling.
Forexda kimdir omadsiz yoki pessimist bo‘lishi mumkin, lekin to‘g‘ri yondashuv bilan bu insonlar ham bozordan manfaat topishi aniq. Asosiysi, bilib-bilmay shoshilmang. Katta summalar bilan emas, mayda depozit bilan boshlab, amaliy o‘rganish va savdo rejasini muntazam sinab, takomillashtirib boring.
Agar siz hali ro‘yxatdan o‘tmagan bo‘lsangiz yoki demo hisob orqali sinov savdosini amalga oshirmoqchi bo‘lsangiz, Forex Club saytiga yoki Libertex mobil ilovasiga kirish kerak. Shunda siz ham nafaqat o‘z strategiyangizni bozorga moslash, balki real savdo qilgan holda Forex dunyosiga qadam qo‘yishingiz mumkin. Garchi bu jarayon oson bo‘lmasada, to‘g‘ri bilimga ega bo‘lgan va izchil ishlaydigan har bir odam o‘z maqsadiga erishishi mumkin. Omad va muvaffaqiyat yor bo‘lsin!
Comments 1